ñÙc PhÆt thu¶c chûng t¶c Aryan , giai cÃp quš t¶c, b¶ låc Thích Ca, ª tåi kinh Çô Ca Tì La VŒ ª phía nam Nepal, xÜa thu¶c ƒn ñ¶ ,nay thu¶c Pakistan. Thân phø ngài là quÓc vÜÖng TÎnh Phån, thân mÅu ngài là hoàng hÆu Maya, khi bà trª vŠ quê ngoåi thì sinh ra Ngài tåi vÜ©n Lâm Tÿ Ni, thu¶c vùng biên gi§i cûa Nepal.

Ngài ÇÜ®c Ç¥t tên là TÃt ñåt ña, h† CÒ ñàm. Có nhiŠu thuy‰t vŠ ngày sinh cûa ñÙc PhÆt nhÜng ch¡c ch¡n là Ngài sinh næm 563 trܧc tây lÎch. H¢ng mÃy træm næm sau khi PhÆt tÎch diŒt, vÅn chÜa có m¶t tài liŒu nào nói vŠ ti‹u sº ÇÙc PhÆt. Sau này, nhiŠu tác giä thêm vào nhiŠu thÀn thoåi.

Khi còn bé, ÇÙc PhÆt sÓng m¶t cu¶c Ç©i huy hoàng cûa m¶t thái tº. Næm 16, Ngài lÆp gia dình v§I Yasodhara, sinh m¶t con trai, Ç¥t tên là La Hàu La (Rahula). Ngài là ngÜ©i có sÙ mŒnh Ç¥c biŒt. Ngài không thích hܪng thø vÆt chÃt.

Theo truyŠn thuy‰t, m¶t hôm Ngài Çi ra ngoài thành, thÃy m¶t ông già. LÀn khác, Ngài thÃy m¶t ngÜ©i bŒnh. Và ngày sau n»a Ngài thÃy m¶t ngÜòi ch‰t. M‡i lÀn thÃy nhÜ vÆy, Ngài bèn hÕi ngÜ©i Çánh xe. NgÜ©I Çánh xe : ‘ViŒc này ÇŠu xäy ljn cho m†i ngÜ©i.’

Trái tim cûa thái tº xúc Ƕng. Ngài nghï r¢ng Çó là do sinh.

LÀn n»a, Ngài thÃy m¶t ngÜ©i Çàn ông, ÇÀu cåo tr†c, m¥c y vàng. Thái tº hÕi ngÜ©i Çánh xe :’ Ông Ãy là ai ?’NgÜ©i Çánh xe trä l©i:’ñó là m¶t kÈ Çã tØ bÕ gia dình, theo Çu°i møc Çích tÓi thÜ®ng.’

Trª vŠ hoàng cung, Ngài tØ bÕ m†i thú vui và trong n¶i tâm, m¶t ng†n lºa Çang bùng cháy.

ñây không phäi là lÀn ÇÀu tiên, Ngài Çã nghe nhiŠu lÀn ti‰ng kêu g†i phäi cÙu mình và cÙu nhân loåi. Ngài tØ biŒt v® con Çang yên ngû, l¥ng lë ra Çi trong Çêm khuya v§i tên Çánh xe Channa, và con ng¿a Kanthaka. ñ‰n bìa rØng, Ngài cÀm gÜÖm c¡t tóc, trao cho Channa mang vŠ. Ngài Ç°i y phøc thái tº cho m¶t ngÜ©i hành khÃt, và b¡t ÇÀu cu¶c Ç©i m§i cûa kÈ xuÃt gia cÀu Çåo. Næm này, Ngài 29 tu°i.

Ngài Çã h†c Çåo trܧc tiên v§i Alara Kalama, m¶t bÆc Çåo sÜ n°i danh nhÜng rÒi Ngài ra Çi vì không thÕa mãn š nguyŒn cÀu tìm giäi thoát. Ngài ljn v§i Çåo sÜ Uddaka, nhÜng Ngài cÛng không tìm ÇÜ®c giäi Çáp thÕa Çáng. Ngài Çi ljn xÙ Magadha gÀn thành Uruvela, ngÒi trong lùm cây Ç‹ tìm chân lš. Sáu næm Ngài Çã thiŠn ÇÎnh, Çã sÓng kh¡c kh° nhÜng vÅn không thÃy ÇÜ®c ánh sáng Giác Ng¶.

Ngài quy‰t ÇÎnh æn trª låi,và næm ngÜ©i b†n ông TrÀn KiŠu NhÜ xÜa nay vÅn theo Ngài, thÃy Ngài bÕ kh° tu bèn tØ giã Ngài mà ra Çi. Ngài nhÆn bát s»a tØ m¶t thi‰u n» tên là Sugata cúng dÜ©ng. Ngài æn uÓng và t¡m rºa trª låi. Ngài ngÒi thiŠn ÇÎnh và Ngài Çã ng¶ dåo vào Çêm r¢m tháng Næm, lúc Ngài 35 tu°i.
TØ khi giác ng¶, Ngài Çi truyŠn Çåo kh¡p nÖi. Ngài mÃt næm 483 trܧc tây lÎch, th† 80 tu°i.